Een week na de laatste dag van Pesach is het Jom HaShoa: de dag van de Sjoa. Deze dag is in 1951 ingesteld door de Israëlische overheid, maar inmiddels sluiten veel andere landen zich hierbij aan. Op deze dag wordt stilgestaan bij de vernietiging van Joden in de Tweede Wereldoorlog, de Sjoa.

In Nederland kennen we nu drie momenten waarop slachtoffers van de Holocaust landelijk herdacht worden:

• De Nationale Holocaust Herdenking: Op 1 november 2005 riep de toenmalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties Kofi Annan, de bevrijdingsdatum van Auschwitz, 27 januari 1945, uit tot een dag van herdenking: The Holocaust Memorial Day. Wereldwijd worden de slachtoffers herdacht van de Holocaust en van andere genocides. Auschwitz is uitgegroeid tot universeel symbool voor de massavernietiging van onschuldige burgers. Rondom deze dag worden in Nederland door vele organisaties activiteiten georganiseerd. De activiteiten worden afgesloten met de Nationale Holocaust Herdenking welke plaats vindt in Amsterdam op de laatste zondag in januari. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd door het Nederlands Auschwitz Comité in samenwerking met het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

• De dag van de Sjoa: Tijdens deze dag worden de Joodse slachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog herdacht, evenals het Joods verzet tegen de nazi’s. De herdenking vindt plaats na Pesachop, op de 27e nisan. Het was oorspronkelijk in Israël de bedoeling om de datum op 14 nisan te stellen., de dag waarop in 1943 de Joden in het getto van Warschau in opstand kwamen tegen de nazi’s. Maar omdat 14 nisan onmiddellijk voorafgaat aan Pesach, werd de keuze voor die dag toch problematisch geacht. Daarom werd als datum 27 nisan gekozen, 8 dagen voor Jom Haätsmaoet, de dag waarop de Israëlische onafhankelijkheid wordt gevierd. In Nederland vindt deze, door een groot aantal joodse organisaties georganiseerde, herdenking plaats in de Hollandsche Schouwburg.

• Dodenherdenking 4 mei: Op 4 mei herdenkt Nederland alle Nederlandse slachtoffers sinds de Tweede Wereldoorlog. Dit zijn militairen en burgers die stierven in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. De Nationale Herdenking in Amsterdam bestaat uit een herdenkingsbijeenkomst in De Nieuwe Kerk gevolgd door de herdenkingsplechtigheid bij het Nationaal Monument op de Dam. Diverse gemeenten in Nederland organiseren hun eigen herdenkingen.Om de verhalen van vervolging, verzet en vernietiging niet te vergeten, worden sinds een aantal jaar kleinschalige bijeenkomsten in woonkamers, cafe’s, en andere historische locaties georganiseerd: Open Joodse Huizen. Getuigen, nazaten, voormalige en huidige bewoners vertellen de persoonlijke verhalen van voormalig Joodse bewoners van de stad centraal, of over het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit jaar zijn er ruim 20 steden die vrij toegankelijke bijeenkomsten aanbieden, waaronder Amsterdam, Utrecht, Wageningen, Amersfoort en Leiden. Meer informatie vind je hier.

Jodendom sterker maken

De Utrechtste Rabbijn Aryeh Leib Heintz en zijn vrouw Rebbetzin Bracha Heintz krijgen soms de vraag naar welke herdenkingsbijeenkomsten zij zelf gaan. Hieronder hun reactie:

“Wij herdenken wij Joodse slachtoffers dagelijks in ons gebed. We nemen ook regelmatig deel aan Holocaust-herdenkingen, maar niet elk jaar.

We willen vooral de positieve kant van het Jodendom herdenken. Door te herdenken en door het Joodse leven hier en nu te voeden, blazen we het Jodendom – waarvoor de slachtoffers gestorven zijn – nieuw leven in. Wij dragen de collectieve verantwoordelijkheid om het Joodse bewustzijn van 6 miljoen zielen te vervangen, te doen herleven en zelfs nog sterker te maken.

Zo vieren wij elke week shabbat om de schepping door G-d te herdenken. We versterken onze band met G-d en onze mede-Joden door kosjer te eten en andere geboden die in de Torah staan uit te voeren. Door lessen Hebreeuws en Jodendom aan te bieden en evenementen te organiseren verspreiden we het Joodse licht. Zieken, bejaarden, gevangenen en eenzame mensen bezoeken we en brengen hen pakketjes rondom belangrijke Joodse dagen.

We nodigen alle mensen die Joods zijn uit om mee te doen met kosjer eten en sjabbat vieren. Om lessen te volgen. Hiermee laat jij zien dat hetgeen onze vijanden hebben willen verwoesten juist nog sterker is geworden.

We nodigen iedereen met een hart voor het Joodse uit om financieel bij te dragen bij alle activiteiten die wij in Utrecht ontplooien zodat je een actieve partner bent in het Jodendom van de stad waar je in woont.”

Een eenmalige donatie wordt zeer gewaardeerd. Een vaste maandelijkse donatie zal de continuïteit waarborgen van joodse activiteiten in Utrecht.  Elke overmaking klein of groot wordt zeer gewaardeerd en is een zegen voor jou en jouw familie. Doneren kan hier of hieronder:

Je kunt ook een zelfgekozen bedrag overmaken via PayPal.

Beeld: Yad Vashem, Jeruzalem